info
Het is een koude, grijze donderdagmiddag als ik voor het eerst met Jan en Nynke Dol, vader en dochter, onder de klokkenstoel afspreek. Helaas geen zonnetje en Beppe (roepnaam Eppie) is nog onderweg. Het toeval wil dat we elkaar de dag erna weer zullen zien omdat er die middag een trouwerij is waarbij ik help als vrijwilliger en Jan en Nynke de klokken zullen luiden als het bruidspaar naar buiten komt. We hopen dan op iets lichter en zonniger weer. Eppie is inmiddels gearriveerd met lekkere koeken en onder de thee praten we verder.

Eppie Dol is in 1937 geboren in Sint Johannesga, waar ze twee jaar gewoond heeft. Daarna verhuisden ze naar Katlijk, W.A. Nijenhuisweg 13. Daar heeft ze 10 jaar lang gewoond, ook tijdens de tweede wereldoorlog. Daar heeft ze als kind niks van gemerkt, sociale media waren er nauwelijks, hooguit radio. Ze speelde als kind veel buiten, tikkertje, boomke verlos, slootjespringen (en dan de grens steeds verder leggen tot je met natte sokken weer naar huis kon). Daarna verhuisde het gezin naar Haskerhorne, waar haar ouders de boerderij overnamen van Pake en Beppe.

undefined
Lees ook: LC: Joop Dol de touwenvlechter van Mildam
Op zeventienjarige leeftijd ontmoette ze Joop Dol ‘in de brand, uit de brand’. Wat wilde het geval… Er gebeurde niet veel in de omgeving totdat er een brand uitbrak in de boerderij tegenover de theetuin ‘de Hooiberg’ (“Pypskoft”). Overal kwamen jongelui vandaan om te kijken naar het ‘spektakel’, zo ook Joop Dol. Na de brand nog even naar ’t Veen en daarna wou Joop Dol Eppie wel even naar huis brengen en zo geschiedde. Beiden hielpen op de boerderij van de ouders van Joop Dol. Na 8 jaar wonen in Oranjewoud, waar Jan Dol in 1968 werd geboren, kwamen ze wonen in de huidige boerderij in Mildam aan de Weversbuurt 21. Daar werd in 1970 Hilly Dol geboren. Jarenlang hard werken, in het begin werd er zelfs geen geld verdiend! Het was een ‘armoedige agrarische tijd’. Boter en kaas kwaen rechtstreeks van de melkfabriek, andere boodschappen bij de VéGé winkel aan de Weversbuurt. En de bakker kwam aan de deur. Het was een pachtboerderij wat inhield dat er 2 keer per jaar betaald diende te worden, contant, in Oranjewoud. Was het in de begintijd nog onder het genot van een dikke sigaar, later was het in Tjaarda, waar dat leuke extraatje er niet meer was. Er werden nogal wat eisen gesteld aan de boeren. Qua bemesting of er wel genoeg kunstmest was ingekocht, wat gecontroleerd werd door de boswachter. En of er wel voldoende onderhoud aan de boerderij werd gepleegd, de rentmeester kwam controleren. In 1995 zijn ze gestopt met boeren en hielden daarna alleen nog maar ‘droog vee’. Paarden (pensionstalling) en ongeveer 10 koeien.

In 2008 is Joop Dol helaas overleden. Eppie Dol is nog dagelijks in het land te vinden, even de stroomdraad verzetten, andere klussen doen in- en om het huis maar gevallen wordt er ook wel. Niet zo raar als je 80 bent! Maar buiten in de prachtige natuur voelt ze zich het beste, ziek of verkouden is ze zelden.

Jan Dol woont dus al vrijwel zijn hele leven in de buurt van Katlijk, eerst Mildam nu in de Kerkelaan met zijn vrouw Margriet. In 1995, terwijl hij docent in opleiding was, kwam het moment van doorboeren (boerderij overnemen van zijn ouders) of stoppen. Aangezien de boerderij nabij het natuurgebied/bos Oranjewoud staat en er daardoor geen uitbreidingsmogelijkheden waren is besloten te stoppen. Joop en Eppie kregen toen de mogelijkheid om de boerderij te kopen, wat uiteindelijk is gebeurd.

Jan heeft jarenlang in het bestuur gezeten van Plaatselijk Belang Katlijk, van 2004 - 2011. Maar nog steeds is hij bij gelegenheden actief als Klokkenluider, samen met dochter Nynke of een andere dorpsgenoot. Als kind hing hij ook al aan de klokken na schooltijd (Nijenhuisschool Katlijk). Vroeger werden de klokken dag en nacht geluid van 21 december - 31 december, door boerenknechten. Tegenwoordig alleen nog van zonsopgang tot zonsondergang en tijdens speciale gelegenheden zoals de wintermarkt, begrafenis of bruiloft.

Nynke zit in de examenklas van de Havo, OSG Sevenwolden. Ze kan goed volleyballen, speelt in dames A1. Ze luidt de grote klok. Eigenlijk is het twee jaar geleden uit ‘nood’ geboren, maar nu vindt ze het zelf leuk om te doen. Ook jongste dochter Sytske zou het klokkenluiden wel willen leren in de toekomst.

Hoe het werkt met de klokken. De grote klok is ‘de drummer van de band’, hij bepaalt het ritme. Constant luiden in één tempo is een kunst. De kleine klok stuurt zijn geluid daar tussenin. Als het goed gaat klinkt er een mooi ‘om en om’ geluid. Dat noemen ze ’vierkant luiden’.
Afgelopen vrijdag heb ik dit zelf mogen horen, op de herkansing voor de foto met nu een prachtige winterzon erbij. Na het kerkelijk huwelijk van Aalt en Karen, nieuwe bewoners aan de W.A. Nijenhuisweg 21, klonk het geluid van de klokkenstoel mijlenver in een prachtig ritme.

Jan Dol vindt het leuk om dorpsgenoten te leren hoe de klokken mooi te luiden. Wellicht dat dit artikel andere mensen weer op ideeën brengt om wat vaker in december, als het mag, de klokken te luiden en op les misschien bij Jan en Nynke? Tot slot nog de vraag aan de 3 generaties Katlijkers, wat is er het mooiste aan het wonen hier? Dat is toch wel de prachtige afwisselende natuur en het buiten leven. Een nadeel kunnen de oudste Dollen niet bedenken maar de jongsten wel! Een auto is wel handig want het sporten en de school ligt niet bepaald om de hoek wat zeker in deze donkere koude tijd niet altijd even fijn is…
Nynke succes met je examens!

Lees meer verhalen in de Raaptepper >>
 Reactie's
04:03 13-03-2020
Nynke Hoekstra
Leuk verhaal.
Weet nog best. Thee en koeke als je aan huis kwam
12:03 11-03-2019
ilse
Hallo, wat leuk! maar waar is Sytske?
 Reageer >>