info
Nachtleven, behalve de jeugd en de ouderen ‘young at heart’ hebben ook sommige dieren een actief nachtleven. Mooi voorbeeld is bijvoorbeeld de vleermuis, alom vertegenwoordigd in Katlijk. Vaak krijgt Plaatselijk Belang de vraag waarom de spotlichten op de Thomastsjerke in Katlijk zo weinig branden, reden daarvan is dus dit nachtleven. Tijd om eens een praatje te houden hierover met iemand van het Fryske Gea. Helaas niet ‘vraag het Klaas’ vanwege persoonlijke omstandigheden maar we hadden een goede vervanger, de heer Riemer van der Lei, om ons wat te vertellen.

82 jaar, maar Riemer, zo fit als wat, loopt met ons (Wendy sluit zich door toeval bij ons aan) dwars door het Ketliker Skar om wat sporen te laten zien van onder andere de vleermuizen waar hij over verteld heeft. Vorig jaar heeft hij 72 keer groepen/schoolklassen rondgeleid door het Skar maar door Corona helaas dit jaar een stuk minder, ook het Beekpronkje, informatiecentrum, dicht.

Er zijn meerdere soorten vleermuizen (21 soorten) gewone grootoorvleermuis, gewone dwergvleermuis, de laatvlieger en de meervleermuis zijn hiervan enkele voorbeelden. Laatstgenoemde komt hier nauwelijks voor, meer in waterrijkere gebieden.

De ontlasting van een vleermuis lijkt sterk op muizenkeuteltjes! In de Thomastsjerke liggen ze soms op de grond onder de gordijnen, soms verstoppen ze zich daar. De soort waar het waarschijnlijk om gaat is de gewone dwergvleermuis.

Menig bewoner van Katijk heeft vast wel eens meegemaakt dat er per ongeluk een vleermuisje in de schuur of garage gevlogen is. Pak ze nooit op met blote hand want helaas zijn ze drager van hondsdolheid virus (Rabiës). De dwergvleermuis is zo klein verteld Riemer dat hij in een lucifersdoosje past! Ze kunnen dan ook door hele kleine spleetjes heen vliegen, Een kier ter dikte van een potlood is genoeg. Ze zitten vaak in een spouw, onder dakpannen, zolderruimte, waar ze maar kunnen komen in een gebouw of soms in bomen!

Riemer laat een boom zien met allemaal gaten erin, gemaakt door spechten. Een bewijs dat er vroeger een kolonie vleermuizen heeft gewoond is de grote hoop inmiddels ‘versteende’ ontlasting onderaan de boom. Echt netjes zijn vleermuizen niet, ze laten de ontlasting zo bij de boom naar beneden vallen.

Vleermuizen zijn echte schemer/nacht dieren. De dag brengen ze slapend of rustend door. Je ziet ze soms jagen onder andere rond lantaarnpalen (vaak gaat het dan om de laatvlieger). Voordat ze op pad gaan kun je ‘hoge krassende’ geluiden horen. Vliegen is erg energieverslindend voor de vleermuis. Zijn er weinig insecten door kou of slecht weer dan jagen ze maar kort. Ze kunnen bij langdurig weinig voedsel in ‘Lethargie’ gaan, een toestand die lijkt op een winterslaap. In de zomer, bij goed jachtweer kunnen ze de hele nacht actief zijn en wordt er soms wel 20 km afgelegd!

Vleermuizen Katlijker SkarIn het kort is de vleermuis jaarcyclus als volgt. 
In het voorjaar maart/april komen ze uit de winterslaap. De meeste vleermuizen zijn honkvast en leven in hetzelfde leefgebied. In de zomer tussen eind mei en eind juni worden jonge vleermuizen geboren, in de regel 1 jong per vrouwtje. Na 3-6 weken, afhankelijk van het weer zijn de jongen volgroeid en stopt het zogen. In het najaar, augustus/september is het voor de meeste soorten paringstijd. Er vindt dan nog geen bevruchting plaats, de zaadcellen blijven leven tot het voorjaar. In het najaar wordt ook het gebied gezocht om te overwinteren. In de Winter komen de vleermuizen in een soort winterslaap. Lichaamstemperatuur wordt dan vrijwel gelijk met die van hun omgeving en hartslag en ademhaling zijn sterk vertraagd. Na het ontwaken komt er bij de vrouwtjes een eicel vrij die door één van de opgeslagen zaadcellen wordt bevrucht.

Vleermuizen zijn Supernuttig! Ze eten wel een kwart tot een derde van hun lichaamsgewicht aan insecten. Ook nachtvlinders en kevers staan op het menu. Waarom de keuze tot het beperken van tuinverlichting/de spot op de kerk? Licht verstoort het dagen nachtritme van onder andere de vleermuizen!

Dus laat de beestjes maar lekker wegkruipen op plaatsen waar ze geen kwaad doen, zoals de Thomastsjerke, de bomen met de gaten en, zoals u zelf kunt zien in het prachtige Ketliker skar, het monument op de historische plek aldaar. Prachtig, de eerste vleermuizen zitten er al in! Voor de mens informatief vanwege de historische waarde, voor de vleermuizen een mooie veilige schuilplek. Winwin!
Er zijn nog veel meer dieren hier in Katlijk nachtelijk actief, de wezel, marter, egels, uilen et cetera. In de volgende Raaptepper willen we graag aandacht besteden aan de uil. Heeft u een mooie foto of wat leuks over dit bijzondere dier te vertellen? Neem contact op met de redactie!
 Reageer >>