 Thomasluiden |
Het is in feite een heidense traditie. Tegen het einde van het jaar zijn de dagen donker. Het wordt dan `s morgens laat licht en `s middags weer vroeg donker. Volgens de traditie wordt dit veroorzaakt door de wel aanwezige, maar niet zichtbare boze geesten.
Klokkenluiders gaan daarom in deze periode de klokken van de klokkenstoel luiden. Hierdoor worden de boze geesten verjaagd.
Overigens is het luiden van de klokken een kunst op zich zelf. Een tweetal luiders brengen de kleine en de grote luidklok in beweging.
Het gaat er daarbij om de klokken zo te luiden dat het in de maat gaat. Dit valt niet mee, omdat de zwaardere klok anders aangestuurd moet worden dan de lichtere klok. De Katlijkers horen dan ook onmiddellijk of er geoefende klokkenluiders aan het werk zijn. Katlijk beschikt over een groep van ongeveer 20 van die geoefende klokkenluiders.
Overigens komen er in de periode van het Sint Thomasluiden vele tientallen mensen naar Katlijk om ook eens aan de touwen van de klokken te trekken. Daar bestaat geen enkel bezwaar tegen, mits het maar op de toegestane tijden gebeurt. De klokken mogen geluid worden van `s morgens 7.00 uur tot 22.00 uur in de avond. Dit in tegenstelling tot vroegere tijden toen er dag en nacht geluid mocht worden. Maar om de omwonenden de gewenste nachtrust te geven is besloten om niet in de nacht te luiden.
De naamgeving van deze oude traditie is ontstaan omdat, 21 december de geboortedag van Sint Thomas is.
In vroeger jaren vond de traditie van het Sint Thomasluiden in veel dorpen in Zuid - Oost Friesland plaats. Nu zijn er nog twee dorpen waar men de traditie in ere houdt, namelijk Katlijk en het nabijgelegen Oudehorne.
Op donderdag 21 december rond 9.00 uur zal het startsein van het Sint Thomasluiden worden gegeven door wethouder Coby van der Laan van de gemeente Heerenveen en pastoor Thytardus Hiddonus. Pastoor Hiddonus is de pastoor die het middeleeuwse kerkje, met de naam Thomastsjerke, rond 1550 liet bouwen. De pastoor trekt dan samen met een groep monniken, leerlingen en leerkrachten van de katlijker basisschool, door het dorp op weg naar de klokkenstoel. Dit gebeurt uiteraard onder het gebeier van de klokken. De officiële start van het Sint Thomasluiden zal daar vervolgens plaatsvinden.
Op vrijdag 29 december, van 13.30 tot 17.00 uur, zullen de ervaren katlijker klokkenluiders demonstraties geven van het Sint Thomasluiden. Zij zijn daarbij gekleed in traditionele kleding. Ook leden van klokkenluidersgilden elders uit het land laten zich deze middag niet onbetuigd. Zo zijn de klokkenluiders van het Groninger Klokkenluidersgilde van de Martinitoren vaste gasten geworden. Op het pleintje voor de klokkenstoel en de kerk wordt een midwintermarkt ingericht. Katlijker kunstenaars en hobbyisten tonen dan hun producten, die ook gekocht kunnen worden. Er kan genoten worden van warme oliebollen en chocolademelk.
Ook kan het middeleeuwse kerkje bezichtigd worden, waar men terecht kan voor een kopje koffie met een oliebol.
De ervaring heeft geleerd dat vele honderden belangstellenden op deze middag naar Katlijk komen. Men kan dan genieten van een sfeervolle, oude traditie