Sint Thomasluiden, een traditie wordt in ere gehouden

Het Sint Thomasluiden in Katlijk is een eeuwenoud volksgebruik dat jaarlijks plaats vindt in de periode van 21 tot en met 31 december. In vroegere jaren was dit oude volksgebruik in grote delen van Friesland erg populair. In Katlijk wordt deze traditie nog steeds in ere gehouden. Als bijzondere attractie hadden de Katlijker klokkenluiders tijdens de demonstraties op zaterdagmiddag assistentie van het Groninger Klokkenluiders Gilde.

De vereniging Plaatselijk Belang Katlijk organiseerde zaterdagmiddag weer een Sint Thomasluiden - manifestatie. Ervaren klokkenluiders, in traditionele kledij gestoken, lieten de klokken prachtig op maat klinken. De Katlijker klokkenluiders kregen dit jaar assistentie van het Groninger Klokkenluiders Gilde. De leden van dit Gilde zijn de vaste luiders van de klokken in de Martinitoren van de stad Groningen. En de Groningers waren ook het 'vierkant' luiden met twee klokken machtig. Of hadden ze misschien stiekem geoefend. De Katlijkers klokkenluiders zijn door de Groningers uitgenodigd om de klokken van de Martinitoren van de stad Groningen te komen luiden.

Natuurlijk was er ook weer een tent met de nodige versnaperingen, zoals warme oliebollen, warme chocolademelk, Glûhwein en uiteraard het enige echte Katlijker Kruidenbitter. Ook in het prachtige 16e eeuwse kerkje was het weer een drukte van belang. Kunstenaars en hobbyisten hadden hun werkstukken en producten uitgestald.

Het Sint Thomasluiden was ooit bedoeld om de boze geesten aan het einde van het jaar te verdrijven. Hoewel de naam anders doet vermoeden is het Sint Thomasluiden een van oorsprong heidense traditie. Het heeft de naam te danken aan de Heilige Thomas, de 21e december is zijn naamdag. Het gaat bij het Sint Thomasluiden om het luiden van de twee klokken in de klokkenstoel. Veel Friese kerken hebben een dergelijke aparte stoel nabij de kerk of op het kerkhof. Dit heeft weer te maken met de ondergrond waarop moest worden gebouwd. Een toren was vaak te zwaar voor de zachte veengrond, zodat gezocht werd naar een minder zwaar alternatief, dat bovendien veel goedkoper was.
Er werden stoelen gebouwd met één, twee of drie klokken. In de klokkenstoel van Katlijk hangen twee klokken; een grote en een kleine. Het gaat er bij het luiden om de klokken in een goed samenspel, op maat, ritmisch te laten klinken. Meestal wordt dit zware karwei door twee mensen gedaan.

(Update 23-12-2020) Film van Herman Bredewout toegevoegd.

De klokkenstoel staat in het centrum van de belangstelling tijdens de demonstraties. Links Willem Jongsma, rechts Lammert Sloothaak

Roland Frieling en Marcel Dusseljee van het Groninger Klokkenluiders Gilde laten zien dat ze het 'vierkant' luiden machtig zijn.

Jantje Woudstra en Margriet Dol brachten warme oliebollen aan de man.

Janneke Huisman en Ina de Jong zorgden voor de warme dranken, zoals chocolademelk en Glühwein.

Yntze Jongsma en Frans Piek schonken het enige echte Katlijker Kruidenbitter.

Voorzitter Gerard Thijssen van Plaatselijk Belang maakte gebruik van de nieuwe geluidsinstallatie om het publiek te informeren over het Sint Thomasluiden.

De pers toont belangstelling. Gerard Thijssen in gesprek met Sippie Miedema van het Friesch Dagblad. Lees meer: 'Niemand klaagt over lawaai in Katlijk'.

De lokale pers van Katlijk in actie. Herman Bredewout in de weer met zijn videocamera.

Een drukte van belang bij het kerkje voor de hobyisten en kunstenaars.

Jenneke de Jong en Kimberley Alberts verkopen in de hal van het kerkje hun zelfgemaakte kaarten.

De kleinkinderen van Herman Bredewout; Henk Jan de Jong, Niels, Jessie en Cathy Klaren pasten op z'n winkeltje met houten speelgoed.

Jennie Bredewout maakt samen met haar man Herman poppen in allerlei situaties en wandpanelen, alles bronskleurig.

Jos Boelhouwer van de Katlijker uitgeverij Le Chat Mort, de bekende uitgeverij van Friese stripboeken in Katlijk. Alleen cultuurbarbaren mogen de plaatjes kleuren...!

Winanda Altena is edelsmid en brengt haar creaties aan de man/vrouw.

Cobie Wiebenga breit kleren.

Syts Thijssen verkoopt reproducties van het kerkje en de klokkenstoel, voor de instandhouding van het kerkje. Ook voor het intekenen van het boek 'Katlijk door de eeuwen heen' bestond veel belangstelling.

Petra Hoekstra heeft edelsmeden als hobby.

Bij Lute Huisman (samen met schoonvader Albert Haanstra) kon je proeven van de vele soorten geitenkaas. Lute runt samen met zijn vrouw Janneke geitenhouderij en zuivelwinkel 'De Vallei'.

Francisca Leemeijer en Anna Rozenberg met zelfgemaakte spulletjes.

Mevrouw Veldman met haar sjaaltjes en geurpopjes.

Bonnie Haanstra verkocht bloemstukjes en poppen.

Ad en Els Timmermans met handdoeken en allemaal lekkere dingen als jam uit eigen tuin en nartuurlijk de onvolprezen zelfgebakken appletaart.

Roelof Faber is boekbinder van beroep en wat is zijn hobby... juist boekbinden. Hij bind alles in wat los zit, ook lege bladzijden.

Gerda Hoekstra toonde haar quilt werkstukken.

Janneke Kila uit Sneek is aquarelliste.

Martie Welter, Nanda Waalkens en Greetje Thomas zorgden voor de inwendige mens in het veel te kleine keukentje van het kerkje.